“Akina baba, msiwachokoze watoto wenu, wasije wakakata tamaa.”—Wakolosai 3:21, Biblia Habari Njema.
BABA anaweza jinsi gani kuwafanya
watoto wake wakate tamaa? Ni muhimu kwake kutambua jukumu lake akiwa
baba. “Kuwa baba ni jukumu muhimu na la pekee linaloweza kuwa na matokeo
katika ukuzi wa kiakili na kihisia wa watoto,” linasema jarida moja la
afya ya akili.
Jukumu la baba ni nini? Katika
familia nyingi baba hasa ndiye anayetoa nidhamu. Mara nyingi akina mama
huwa wanawaambia watoto wao watundu, ‘Ngoja baba yako arudi utakiona!’
Bila shaka, watoto wanahitaji nidhamu inayotolewa kwa njia yenye
usawaziko na uthabiti ili wawe watu wazima wenye sifa nzuri. Hata hivyo,
kuwa baba mzuri kunahusisha mengi zaidi.
Inahuzunisha kwamba si baba wote
waliokuwa na mfano mzuri wa kuwasaidia. Wanaume fulani walilelewa bila
baba. Lakini katika visa vingine, huenda wanaume waliolelewa na baba
mkali asiyeonyesha upendo wakawatendea watoto wao kwa njia hiyohiyo.
Baba aliyelelewa chini ya hali hizo anaweza jinsi gani kuepuka kufuata
kielelezo cha baba yake na kuwa baba mzuri?
Kuna chanzo chenye mashauri
yanayofaa na yenye kutegemeka cha jinsi ya kuwa baba mzuri. Biblia ina
mashauri bora kuhusu maisha ya familia. Mashauri yake si maneno matupu
tu; na mwongozo wake hautudhuru kamwe. Mashauri ya Biblia yanaonyesha
hekima ya Mtungaji wake, Yehova Mungu, ambaye ndiye Mwanzilishi wa
familia. (Waefeso 3:14, 15) Ikiwa wewe ni baba, ingefaa uchunguze kile ambacho Biblia inasema kuhusu kuwalea watoto.*
Kuwa baba mzuri si muhimu tu kwa
ajili ya afya ya kimwili na ya kihisia ya watoto wako bali pia kwa afya
yao ya kiroho. Inaweza kuwa rahisi zaidi kwa mtoto aliye na uhusiano wa
karibu na wenye upendo pamoja na baba yake kusitawisha uhusiano wa
karibu sana na Mungu. Kwa kweli, Biblia inaonyesha kwamba kwa njia
fulani, Yehova, Muumba wetu, ni Baba yetu. (Isaya 64:8)
Acheni tuchunguze mambo sita ambayo watoto wanahitaji kutoka kwa baba.
Katika kila jambo, tutachunguza jinsi kutumia kanuni za Biblia
kunavyoweza kumsaidia baba kutimiza mahitaji hayo.
1. Watoto Wanahitaji Upendo wa Baba Yao
Yehova anatuwekea mfano mkamilifu
akiwa Baba. Ikifafanua jinsi Mungu anavyohisi kumhusu Yesu, Mwana wake
mzaliwa wa kwanza, Biblia inasema hivi: “Baba humpenda Mwana.” (Yohana 3:35; Wakolosai 1:15)
Zaidi ya mara moja, Yehova alisema wazi kwamba anampenda Mwana wake na
kumkubali. Yesu alipobatizwa, Yehova alizungumza kutoka mbinguni na
kusema: “Wewe ni Mwanangu, mpendwa; nimekukubali wewe.” (Luka 3:22) Yesu hakuwahi kutia shaka ikiwa Baba yake anampenda. Baba wa kibinadamu anaweza kujifunza nini kutokana na mfano wa Mungu?
Usikose kuwaambia watoto wako
unawapenda. Kelvin, baba mwenye watoto watano anasema: “Sikuzote
nimejaribu kuwaonyesha watoto wangu upendo si kwa maneno tu, bali pia
kwa kupendezwa na kila mmoja wao kibinafsi. Nilisaidia kuwabadili nepi
na kuwaosha.” Kwa kuongezea, watoto wako wanahitaji kujua kwamba wana
kibali chako. Kwa hiyo, usiwachambue kupita kiasi, na kuwasahihisha kila
wakati. Badala yake, wapongeze kwa ukawaida. Donizete, ambaye ana binti
wawili wanaobalehe, anapendekeza, “Baba anapaswa kutafuta nafasi za
kuwapongeza watoto wake.” Watoto wakijua wana kibali chako
watajiheshimu. Hilo litawasaidia kumkaribia Mungu.
2. Watoto Wanahitaji Kuwekewa Mfano Mzuri
Yesu anaweza kufanya “tu lile analomwona Baba akifanya,” inasema Yohana 5:19. Ona kwamba andiko hilo linasema kwamba Yesu aliona na kufanya yale ambayo Baba yake alikuwa “akifanya.”
Mara nyingi watoto watafanya vivyo hivyo. Kwa mfano, ikiwa baba
anamtendea mke wake kwa heshima na staha, huenda mwana wake akawaheshimu
na kuwastahi wanawake anapokuwa mtu mzima. Si wavulana peke yao
wanaojifunza kutoka kwa mfano wa baba yao bali pia mfano wa baba unaweza
kuamua maoni ya wasichana kuhusu wanaume.
Je, ni vigumu kwa watoto wako
kuomba msamaha? Mfano wako katika jambo hilo ni muhimu pia. Kelvin
anakumbuka pindi moja wavulana wake wawili walipovunja kamera ya bei
ghali. Alikasirika sana na kupiga meza ya mbao mpaka ikavunjika mara
mbili. Lakini baadaye, Kelvin alihisi vibaya sana na akawaomba wote
msamaha, kutia ndani mke wake, kwa kulipuka kwa hasira. Anahisi kwamba
kuomba msamaha kulikuwa na matokeo mazuri kwa watoto wake; kwa kuwa si
vigumu kwao kuomba msamaha.
3 Watoto Wanahitaji Mazingira Yenye Furaha
Yehova ni “Mungu mwenye furaha.” (1 Timotheo 1:11) Haishangazi kwamba Mwana wake, Yesu, alifurahia sana kuwa pamoja na Baba yake. Methali 8:30 inatusaidia kuelewa uhusiano kati ya Yesu na Baba yake: “Nilipokuwa kando yake [Baba] nikiwa stadi wa kazi, . . . nikawa nikifurahi [“nikishangilia,” BHN] mbele zake wakati wote.” Kulikuwa na uhusiano wa karibu kama nini kati ya Baba na Mwana!
Watoto wako wanahitaji mazingira
yenye furaha. Kucheza na watoto wako kunaweza kutokeza mazingira kama
hayo.
Kucheza pamoja kunawasaidia wazazi na watoto kuwa na uhusiano wa
karibu. Felix, ambaye ana kijana anakubaliana na maoni hayo na anasema
hivi: “Kutenga wakati kwa ajili ya tafrija pamoja na mwana wangu
kumesaidia sana uhusiano wetu. Tunacheza pamoja, tunajumuika na
marafiki, na kutembelea maeneo yenye kupendeza. Hilo limeimarisha umoja
wa familia yetu.”
4. Watoto Wanahitaji Kufundishwa Mambo ya Kiroho
Yesu alifundishwa na Baba yake.
Kwa hiyo, Yesu angeweza kusema hivi: “Mambo yale niliyoyasikia kutoka
kwake [Baba] ninayasema ulimwenguni.” (Yohana 8:26)
Kwa maoni ya Mungu, baba ana daraka la kuwafundisha watoto wake maadili
na mambo ya kiroho. Moja kati ya madaraka yako ukiwa baba ni kukazia
kanuni zinazofaa katika mioyo ya watoto wako. Mafundisho hayo yanapaswa
kuanza mapema maishani. (2 Timotheo 3:14, 15)
Felix alianza kumsomea mwanawe hadithi za Biblia alipokuwa mdogo. Felix
alitumia hadithi zinazopendeza na picha zenye kuvutia kama zile zilizo
katika Kitabu Changu cha Hadithi za Biblia.* Mwana wake alipokua, Felix alichagua vichapo vingine vinavyotegemea Biblia ambavyo vilifaa umri wa mwana wake.
Donizete anasema: “Ni kazi ngumu
kufanya funzo la Biblia la familia lipendeze. Ni muhimu kwa wazazi
kuonyesha wanathamini mambo ya kiroho kwa sababu watoto wanatambua
haraka wazazi wasipofanya mambo wanayowaambia watoto wao.” Carlos, aliye
na wana watatu, anasema: “Kila juma tunakuwa na mkutano wa kuchunguza
mahitaji ya familia. Kila mshiriki wa familia ana nafasi ya kuchagua
kile kitakachozungumziwa.” Sikuzote Kelvin alijitahidi kuzungumza na
watoto wake kuhusu Mungu popote walipokuwa na walipofanya jambo lolote.
Hilo linatukumbusha maneno haya ya Musa: “Maneno haya ninayokuamuru leo
lazima yawe moyoni mwako; nawe uyakazie kwa mwana wako na kuyasema
unapoketi katika nyumba yako na unapotembea barabarani na unapolala na
unapoamka.”—Kumbukumbu la Torati 6:6, 7.
5. Watoto Wanahitaji Nidhamu
Watoto wanahitaji nidhamu ili
wawe watu wazima wenye mafanikio na wenye kutegemeka. Wazazi fulani
wanafikiri kwamba kuwatia nidhamu watoto kunamaanisha kuwaadhibu vikali
kwa kuwatisha au kuwatusi. Hata hivyo, Biblia haihusianishi nidhamu ya
wazazi na ukali. Tofauti na hilo, wazazi wanapaswa kuwatia nidhamu
watoto wao kwa upendo, kama Yehova anavyofanya. (Waebrania 12:4-11)
Biblia inasema: “Akina baba, msiwe mkiwakasirisha watoto wenu, bali
endeleeni kuwalea katika nidhamu na mwongozo wa akilini wa Yehova.”—Waefeso 6:4.
Mara kwa mara, huenda adhabu
ikahitajika. Hata hivyo, mtoto anapaswa kuelewa kwa nini anaadhibiwa.
Nidhamu kutoka kwa wazazi haipaswi kumfanya mtoto ahisi kwamba
anachukiwa. Biblia haipendekezi kumchapa mtoto vibaya hadi umjeruhi. (Methali 16:32)
Kelvin anasema, “Nilipohitaji kuwasahihisha watoto wangu kuhusu mambo
mazito, sikuzote nilijaribu kuwafanya waelewe kwamba ninafanya hivyo kwa
sababu ninawapenda.”
6 .Watoto Wanahitaji Kulindwa
Watoto wanahitaji kulindwa dhidi
ya uvutano usiofaa na mashirika yanayoweza kuwadhuru. Kwa kusikitisha,
kuna “watu waovu” katika ulimwengu huu ambao wameazimia kuwatumia watoto
vibaya. (2 Timotheo 3:1-5, 13)
Unaweza kumlinda mtoto wako jinsi gani? Biblia inatoa shauri hili lenye
hekima: “Mtu mwerevu ni yule ambaye ameona msiba na kujificha, lakini
wasio na uzoefu wameendelea mbele nao lazima waumie.” (Methali 22:3)
Ili kuwakinga watoto wako dhidi ya msiba, unapaswa kuwa macho kutambua
hatari. Fikiria hali zinazoweza kutokeza matatizo na uchukue hatua
zinazofaa. Kwa mfano, ukiwaruhusu watoto wako watumie Intaneti,
hakikisha kwamba wanajua kuitumia kwa njia salama. Huenda ikafaa kuiweka
kompyuta mahali palipo wazi ambapo unaweza kuchunguza jinsi watoto wako
wanavyoitumia.
Baba anahitaji kuwatayarisha na
kuwazoeza watoto wake kwa ajili ya hatari ambazo huenda wakakabili
katika ulimwengu huu uliojaa watu wanaotaka kuwatendea watoto vibaya.
Je, watoto wako wanajua jinsi ya kushughulika na mtu anayetaka
kuwatendea vibaya usipokuwepo?*
Watoto wako wanapaswa kujua matumizi yanayofaa na yasiyofaa ya viungo
vyao vya uzazi. Kelvin anasema: “Sikuwaachia watu wengine daraka la
kuwafundisha watoto wangu jambo hilo, hata walimu. Nilihisi kwamba
lilikuwa daraka langu kuwafundisha watoto wangu kuhusu ngono na hatari
za watu wanaowatendea watoto vibaya.” Watoto wake wote walifaulu kuwa
watu wazima bila madhara na sasa wameoa.
Tafuta Msaada wa Mungu
Zawadi bora zaidi ambayo baba
anaweza kuwapa watoto wake ni ile ya kuwasaidia kusitawisha uhusiano wa
karibu na ulio imara pamoja na Mungu. Mfano wa baba ni muhimu sana.
Donizete anasema: “Akina baba wanahitaji kuonyesha jinsi wanavyothamini
uhusiano wao na Mungu. Hilo linapaswa kuwa wazi hasa wanapokabili
matatizo ya kibinafsi au magumu. Katika pindi hizo, baba anaonyesha
jinsi anavyomtegemea sana Yehova. Sala ya familia, inayokazia mara kwa
mara kumthamini Mungu kwa sababu ya wema Wake, itawafundisha watoto
umuhimu wa kumfanya Mungu kuwa Rafiki yao.”
Basi, ni nini siri ya kuwa baba
mzuri? Tafuta mashauri ya yule anayejua vizuri zaidi jinsi ya kuwalea
watoto, yaani, Yehova Mungu. Ukiwazoeza watoto wako kulingana na
mwongozo wa Neno la Mungu, huenda ukaona matokeo yanayoelezwa katika Methali 22:6: “Hata atakapozeeka hatageuka kando na kuiacha.”
Baba anahitaji kuwawekea watoto wake mfano mzuri
Baba anapaswa kutimiza mahitaji ya kiroho ya watoto wake
Watoto wanahitaji nidhamu inayotolewa kwa upendo.
SIKU NJEMA....MWL.DEOGRATIUS KISANDU
No comments:
Post a Comment